Monthly Archives: December 2021

‘Je voelt er niks van’, verzekert Brigitte van Gestel. ‘Ik had al een chip in mijn hand om onder andere deuren mee te openen, die voelt aan als een rijstkorreltje onder de huid. De betaalchip is plat en flexibel, je ziet hem alleen als ik mijn pols buig.’

Van Gestel liet twee maanden geleden een betaalchip van het Poolse bedrijf Walletmor onder de huid schuiven. Die is gekoppeld aan een account van iCard, een Bulgaarse onlinebank. Het is een passieve chip, net als die op een pinpas: je kunt er contactloos mee betalen door je hand vlak bij een betaalautomaat te houden. Bij bedragen boven de 50 euro moet je wel een pincode intoetsen.

Altijd een betaalmiddel bij de hand hebben dat niet zoek kan raken, dat is het idee van de onderhuidse betaalchip. Van Gestel (49) is mede-eigenaar van de Tilburgse tatoeage- en piercingstudio The Tattooshop. Haar echtgenoot Frank heeft de paperclipvormige chip sinds eind oktober bij twintig mensen ingebracht. Zij kunnen nu contactloos betalen en pinnen op alle locaties die Mastercard en Visa accepteren. Van Gestel is de enige in Nederland die de betaalchips plaatst. Volgens Walletmor lopen er ongeveer vijfhonderd Europeanen rond met de onderhuidse betaalchip.

Verpakt

De technologie is niet wereldschokkend, zegt Wouter Serdijn, hoogleraar bio-elektronica in Delft. ‘Het is vergelijkbaar met een ov-chipkaart, of een betaalpas, maar dan wat anders verpakt, zodat het gedijt in het menselijk lichaam. De chip moet hermetisch afgesloten zijn en niet gaan lekken, want de chip kan niet tegen menselijke vloeistoffen en het lichaam kan niet tegen de materialen in een chip, zoals arseen, fosfor, of aluminium.’ De chip zit daarom verpakt in een biopolymeer, zoals ook bij pacemakers bijvoorbeeld gebruikelijk is. ‘Ik weet niet precies hoe ze dat hebben gedaan, maar dat is een standaardproces dat inmiddels wel bedrijfszeker en veilig is’, zegt Serdijn.

De chip werkt op basis van near-field communication (NFC): een kleine antenne zendt zelf geen signalen uit, maar kan deze wel reflecteren wanneer een actieve zender zich op enkele centimeters afstand bevindt. ‘Je kunt dus niet op afstand in de gaten houden waar iemand zich bevindt en de gebruikte frequenties en het energieniveau zijn zo laag dat er geen interactie is met het lichaam.’ De chip is dus veilig en ongevoelig voor diefstal of verlies.

Toch is het risico van de onderhuidse chip niet volledig nul, waarschuwt Serdijn. ‘Als iemand je een hand geeft met een chiplezer in een handschoen, kan hij je nog steeds bestelen.’ Daarvan zijn overigens geen gevallen bekend. Gezien de betaallimiet en het beperkte aantal gebruikers is het ook nogal de vraag of het alle moeite wel zou lonen. De betaalapp iCard staat volgens De Nederlandsche Bank onder toezicht van de nationale bank van Bulgarije, wat gebruikers de zekerheid geeft dat hun geld veilig is, ook als iCard failliet zou gaan.

Contactloos betalen

Voor zover bekend is Walletmor het enige bedrijf dat een onderhuidse betaalchip aanbiedt. Die mag vooralsnog niet erg in zwang zijn, contactloos betalen is wel in opmars. Deels komt dat doordat de overheid contant betalen tijdens de eerste lockdown in 2020 ontmoedigde en banken de limiet voor betalen zonder pincode verruimden tot 50 euro. Vóór die tijd betaalden we in 30 procent van de gevallen nog met contant geld, sindsdien is dat gedaald tot 20 procent.

Negen van de tien pinbetalingen verlopen contactloos en daarvan gebeurt weer bijna een kwart kaartloos, vertelt Berend Jan Beugel, woordvoerder van de Betaalvereniging Nederland. Vooral betalingen met smartphones en smartwatches winnen aan populariteit. ‘De smartphone is nu al zo’n middelpunt van allerlei transacties, dat het erg voor de hand ligt om ook betalingen met de telefoon te doen. Apple Pay en Google Pay maken het allemaal nog makkelijker. Big Tech is nou eenmaal beter in het ontwikkelen van apps die op alle types telefoons werken dan banken.’

Smartphones en smartwatches zijn actieve betaalmiddelen: de gebruiker kan met een code of vingerafdruk op de telefoon of het horloge zelf toestemming geven voor een betaling. Passieve betaalmiddelen vereisen boven een bepaald bedrag het intoetsen van een pincode op de betaalautomaat. De onderhuidse chip is daarvan een voorbeeld, maar er zijn ook ringen, horloges en andere wearables die deze mogelijkheid bieden. Zo biedt ABN Amro klanten de keuze uit ruim 250 draagbare gadgets met passieve betaalchips. De wearables werken als betaalkaarten die niet in een gleuf passen, maar contactloos betalen vergemakkelijken.

‘Leuke gimmick’

Voor onderhuidse betaalchips lopen de Nederlandse banken vooralsnog niet erg warm. ‘Het is een leuke gimmick’, zegt Beugel, ‘maar banken beschouwen het niet als een normaal betaalmiddel. Het is een nogal invasieve manier van betalen en er is weinig vraag naar.’ Interessanter vindt hij de experimenten met kassaloze winkels van bepaalde supermarkten. Zo plaatste Albert Heijn eind vorig jaar enkele maanden een containerwinkel op Schiphol, waarbij klanten alleen voor binnenkomst hun kaart (of wearable) presenteren. Camera’s, computers en gewichtssensoren houden vervolgens bij wat de klanten in hun mandje doen en afrekenen gebeurt aan het eind van de rit automatisch. Er zijn nog geen plannen om het concept op grotere schaal in te voeren.

Hoewel Van Gestel haar kerstinkopen de komende tijd met haar pols zou kunnen betalen, is het haar niet te doen om dat soort gebruikelijke aankopen. ‘Ik heb een bedrag van 1.000 euro op de chip gezet en daar kom ik eigenlijk niet aan. Ik heb het echt gedaan voor als ik ooit in nood kom: als ik ergens strand, of op vakantie overvallen word, of mijn spullen zijn gestolen op de Dam in Amsterdam, of wat dan ook. Dan heb ik altijd die duizend euro en dan kan ik altijd thuiskomen. Dat vind ik gewoon een heel fijn idee.’