Om te begrijpen hoe de hersenen werken, moeten we begrijpen hoe elk onderdeel, van neuron tot hersengebied, in wisselwerking staat met de rest van de hersenen en met de buitenwereld. Dankzij een subsidie van 21,9 miljoen euro vanuit het programma Zwaartekracht, van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, kan een landelijk consortium hier nu nader onderzoek naar doen. Het doel van dit onderzoek is het ontwikkelen van principes, apparaten en methodes om met deze interacties rekening te houden en zo meer te begrijpen over hersenaandoeningen, maar ook stemmingen, emoties en dwangneigingen.
Het onderzoeksproject heet ‘The Dutch Brain Interfaces Initiative en wordt geleid door onderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen. De TU Delft zal bijdragen aan het ontwikkelen van computermodellen, en de microfabricage-technologie voor de ontwikkeling en validering van closed-loopbesturing voor neurale protheses. Die protheses kunnen ons verloren zintuigen en controle teruggeven, waardoor we letsels kunnen omzeilen en een ongekende reeks hersenaandoeningen kunnen behandelen, waardoor doven, blinden, verlamden en geestelijk gehandicapten weer een betere kwaliteit van leven zullen krijgen.
Uiteindelijke toepassingen van het meerjarige onderzoek zijn bijvoorbeeld het gebruik van Deep Brain Stimulation op patiënten met motorische en psychiatrische stoornissen, het ontwikkelen van Brain-Computer interfaces die communiceren mogelijk maken voor mensen die niet kunnen praten en het inzetten van visuele implantaten voor slechtzienden en blinden. Frans van der Helm en Wouter Serdijn leiden de Delftse kant van het onderzoek. Frans van der Helm: ‘Het menselijk brein is de ultieme technische uitdaging voor ingenieurs. Het is mooi om met onze technische achtergrond en technische mogelijkheden bij te kunnen dragen aan een beter begrip van, en een betere interactie met het menselijk brein.’
Het Dutch Brain Interfaces Initiative is de combinatie van enerzijds een platform met computer-, software- en hardware-elementen, gericht op het vergemakkelijken van manipulaties met gesloten lus op lange termijn, en anderzijds hersenmonitoring in een naturalistische omgeving, met een neurowetenschappelijk onderzoeksprogramma met 3 hoofddoelstellingen: het begrip van de algemene principes van hersendynamica te vergroten, strategieën te ontwikkelen om die dynamica en de cognitieve functie die zij ondersteunt te beïnvloeden, herstellen of verbeteren én de neurale basis van gedrag onder naturalistische omstandigheden te begrijpen.
Het consortium is breed en divers, en maakt gebruik van de expertise op het gebied van Nederlandse neurowetenschappen, neurotechnologie en computerwetenschappen van de Radboud Universiteit, het Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen, de TU Delft, het ErasmusMC Rotterdam, de Universiteit van Utrecht, de Universiteit van Amsterdam, de TU/Eindhoven en de Universiteit Twente. Het consortium is een spin-off van het Neurotech.NL initiatief, het netwerk van Nederlandse neurowetenschappers en neurotechnologen dat zich richt op het uitvoeren van cutting edge fundamenteel onderzoek en het vertalen daarvan in oplossingen die de samenleving ten goede kunnen komen.